Często zadawane pytania

W Pracowni Obrazowania Mózgu prowadzonych jest wiele badań i mogą się one różnić przebiegiem, natomiast jest kilka kluczowych elementów, które są niezmienne.

Każde badanie rozpoczna się od zapoznania uczestnika z procedurą badania. W tym momencie otrzymają Państwo szczegółowe informacje dotyczące przebiegu, celu i potencjanego ryzyka związanego z udziałem w badaniu, a także Państwa prawach, jako Osób Badanych. Zostaniecie też Państwo poproszeni o podpisanie dokumentu świadomej zgody na udział w badaniu. Następnie zostaniecie Państwo poproszeni o wypełnienie ankiety bezpieczeństwa, czyli dokumentu, który pozwoli ustalić, czy nie ma żadnych przeciwskazań do wzięcia udziału w badaniu z wykorzystaniem skanera rezonansu magnetycznego (MR). Po tym etapie zazwyczaj zostaną Państwo zaproszeni do pomieszczenia, gdzie będzie można zostawić rzeczy osobiste, technik elektroradiolog upewni się też, że mogą Państwo bezpiecznie zbliżyć się do skanera MR. Jeśli nie pojawią się żadne przeciwskazania zostaniecie zaproszeni do pomieszczenia ze skanerem. 

Ponieważ w trakcie pracy skaner generuje głośne dźwięki otrzymacie Państwo zatyczki do uszu i/lub słuchawki i zostaniecie poproszeni o położenie się na ruchomym łóżku, które przed rozpoczęciem badania wjedzie w otwór skanera. Na Państwa głowę zostanie też założony przypaminający hełm element skanera - cewka nadawczo odbiorcza, w jej górnej części znajduje się lusterko, przy pomocy którego będą Państwo widzieć obrazy wyświetlane na monitorze znajdującym się za skanerem.

Po tych przygotowaniach rozpocznie się właściwe badanie. Naukowiec je prowadzący będzie się z Państwem komunikował między zadaniami  przez system głośników i mikrofonówi i tłumaczył kolejne jego etapy.

Kiedy badanie dobiegnie końca łóżko, na którym Państwo leżą wyjedzie ze skanera i będą mogli Państwo opuścić pomieszczenie skanera.

Poza wspomnianymi wyżej etapami często przerpowadzane są zadania treningowe, mogą się one odbywać w urządzeniu będącym makietą prawdziwego skanera, gdzie warunki są zbliżone do normalnego badania, lub w pozycji siedzącej przy komputerze. Dodatkowo czasami zostaną Państwo poproszeni o wypełnienie kilu kwestionariuszy, lub wykonanie zadań przy komputerze.

MRI (magnetic resonance imaging, rezonans magnetyczny) to nieinwazyjna i bezpieczna metoda uzyskiwania obrazów wnętrza obiektów. Jako jedna z podstawowych technik neuroobrazowania znalazła zastosowanie w medycynie oraz w badaniach naukowych. Bywa czasem mylona z tomografią komputerową. Podstawowa różnica jest jednak taka, że MRI nie wymaga użycia potencjalnie szkodliwego promieniowania rentgenowskiego. W badaniach prowadzonych w Pracowni Obrazowania Mózgu nie stosujemy też środków kontrastowych, które mogą wywoływać reakcje alergiczne. 

MRI wykorzystuje silne pole magnetyczne (30 000 razy większe niż pole magnetyczne Ziemi!) i impulsy elektryczne o częstotliwości radiowej. Ludzkie ciało składa się w 65% z wody - H2O, czyli tlenku wodoru, przy czym różne tkanki różnią się udziałem wody. Rezonans magnetyczny pozwala na obrazowanie atomów wodoru w ciele. Atomy te w silnym polu magnetycznym ustawiają się wzdłuż linii pola magnetycznego. Wysyłając impulsy o częstotliwości radiowej skaner zmienia na chwilę ustawienie protonów, które, gdy wracają do ustawienia zgodnego z liniami pola, oddają energię. Tę energię rejestrujemy w postaci obrazów. Obrazy uzyskane dzięki MRI charakteryzują się wysoką rozdzielczością i dużym kontrastem tkanek miękkich. W badaniu uzyskujemy więc precyzyjny trójwymiarowy obraz struktur mózgu osoby badanej.

Badanie z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego jest bezbolesne i obecnie uważa się, iż nie ma działań niepożądanych. Metoda jest bezpieczna, jednak nie każdy może wziąć udział w badaniu, czynnikami wykluczającymi jest posiadanie:

• jakichkolwiek elementów metalowych, elektronicznych, mechanicznych lub magnetycznych w ciele w tym: rozrusznika serca, neurostymulatora, urządzenia infuzyjnego, implantu ślimakowego, wewnątrzczaszkowych klipsów naczyniowych, sztucznych zastawek, stentów, spirali wewnątrzmacicznej, metalowych szwów chirurgicznych, metalowych wszczepów ortopedycznych i protez stawów.

• aparatu ortodontycznego, retainera, niezdejmowalnych kolczyków.

• kolorowych tatuaży w okolicy głowy lub makijażu permanentnego.

• metalowych opiłków w ciele lub skórze. 

W badaniu nie mogą wziąć udziału kobiety w ciąży, osoby cierpiące na klaustrofobię, epilepsję lub inne choroby neurologiczne, przyjmujące leki o działaniu psychotropowym lub inne substancje psychoaktywne (chyba że formularz rekrutacyjny do badania wskazuje inaczej). 

Powyższe kryteria odnoszą się do badań przeprowadzanych w calach naukowych, w przypadku badań medycznych (nie przeprowadzanych w naszej pracowni) przeciwskazania ustala indywidualnie lekarz.

Na badanie najlepiej ubrać się w rzeczy bez elementów metalowych (takich jak: suwaki, guziki, ozdoby, fiszbiny, zapinki i kółka do regulacji ramiączek w biustonoszu). 

Przed badaniem należy zdjąć wszelką biżuterię, a także paski i zegarki, a także odłożyć słuchawki, telefon i inne urządzenia elektroniczne. Ze względu na stałą temperaturę w pomieszczeniu badania i brak możliwości ruchu podczas skanowania polecamy przyjść w wygodnych ubraniach z długim rękawem i w długich spodniach/spódnicy. 

Badania naukowe prowadzone w naszej pracowni nie są przeznaczone do celów diagnostycznych i nie mogą służyć jako podstawa diagnozy medycznej. Obrazy pozyskiwane w trakcie badania nie są również rutynowo oglądane przez radiologa. 

Prowadzone w naszej pracowni badania nie pozwalają na uchwycenie wielu nieprawidłowości w anatomii mózgu, a zmiana będąca odstępstwem od normy nie zawsze może wiązać się z zagrożeniem dla zdrowia. W celu przeprowadzenia diagnozy niezbędne jest wykonanie badania celowego w jednostce medycznej, którego wynik zinterpretuje lekarz specjalista. Jeśli niepokoją się Państwo o stan swojego zdrowia lub występują u Państwa objawy sugerujące chorobę neurologiczną zachęcamy do kontaktu z lekarzem.

Badania prowadzone są przez doświadczonych techników radiologii, którzy poinformują Panią/Pana o przebiegu całej procedury oraz wyjaśnią wątpliwości. W każdym momencie badania w skanerze można skontaktować się z osobą prowadzącą badanie za pomocą wskazanego przed badaniem przycisku.

Jeśli będą Państwo chcieli zgłosić jakiekolwiek nieprawidłowości związane z przeprowadzeniem badania, prosimy o kontakt z Dawidem Droździelem tel: 22 589 25 50, email: d.drozdziel@nencki.edu.pl

Z danych zebranych od jednej osoby nie jesteśmy w stanie wiele wywnioskować, ale uśredniając obrazy większej grupy ludzi (od 15 do 40), możemy dowieść tez dotyczących funkcjonowania mózgu. Dane uzyskane od Państwa najpierw przechodzą wieloetapową procedurę mającą na celu umożliwienie porównywania obrazów od wielu, różniących się od siebie osób - w wyniku szeregu transformacji aktywność mózgu jednej osoby lub jego budowa anatomiczna jest przenoszona do uniwersalnej, jednakowej dla wszystkich uczestników badania przestrzeni (na tym etapie niemożliwa staje się identyfikacja poszczególnych osób). Kolejnym etapem jest przeprowadzenie analiz statystycznych, których celem jest odpowiedź na postawione przez naukowca pytania badawcze. Wynikami takich analiz są najczęściej obrazy mózgu z zaznaczonymi obszarami, których aktywność pokrywa się z wzorcami zaproponowanymi przez badacza. Zwieńczeniem badań jest opublikowanie ich wyników w czasopiśmie naukowym, dzięki czemu stają się one dostępne dla ogólnoświatowej społeczności naukowej.